هوشنگ سیحون معمار نامدار ایرانی و آثار ماندگارش

زندگی نامه معمار نامدار ایرانی

هوشنگ سیحون ۱شهریور ۱۲۹۹ تهران – ۵خرداد ۱۳۹۳ ونکوور کانادا معمار، طراح، نقاش و مجسمه ساز سرشناس و نامدار ایرانی.

وی استاد معماری و رییس سابق دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در سال های ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۷ هجری شمسی بود.

سیحون در خانواده ای آشنا به موسیقی به متولد شد. پدربزرگ او میرزا عبدالله فراهانی از پیشگامان موسیقی سنتی و معروف به پدر موسیقی سنتی ایران بود. مادر وی، مولود خانم، از نوازندگان تار و سه تار و نیز دایی او مرحوم احمد عبادی، استاد بزرگ سه تار بود.

او پس ازپایان تحصیل معماری در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، به دعوت آندره گدار (رئیس اداره باستانشناسی وقت ایران) برای ادامه تحصیل راهی پاریس می شود و در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس (بوزار) طی حدود ۳ سال تحت تعلیم اوتلو زاوارونی به تکمیل دانش معماری خود می پردازد و در سال ۱۹۴۹ به درجه دکترای هنر می رسد. او در بازگشت به ایران نخستین اثر معماری خود که بنای یادبودی بر آرامگاه بوعلی سینا بوده است را طراحی می کند.

• آرامگاه بوعلی سینا در همدان

• آرامگاه حکیم عمر خیام در نیشایور
  

استاد سیحون نقش افکنی است که در دنیای ابعاد، از معانی پر رمز و راز باطن سخن به میان می آورد و برای بزرگانی که طراح آرامگاه شان بوده، کوشیده است تا معانی باطنی، فلسفه نظری و ساحت وجودی هر یک را در نقش مقبره اش متجلی و نمایان سازد. به عنوان مثال استاد سیحون در سال۱۳۳۸، طرح آرامگاه حکیم عمر خیام را مبتنی بر اصول ریاضی و مثلثاتی خیام، پایه گذاری و طراحی نموده است.

نمایی از سقف آرامگاه عمر خیام

نمایی از بالای آرامگاه

استاد هوشنگ سیحون در مورد این اثر خود اینچنین گفته است:
خیام ریاضیدان منجم و ادیب بود سعی داشتم که این سه جنبه شخصیتی در مزارش تجلی پیدا کند من ده پایه برای آرامگاه در نظر گرفتم عدد ده اولین عدد دو رقمی است و پایه و اساس بسیار از اعداد می باشد از هر پایه دو تیغه بر پایه مدل ریاضی خاصی به صورت مورب بالا می رود و با دیگر تیغه هابر خورد میکنند و از روبه رو بر روی پایه مقابلشان پائین می آید همه این تیغه های مورب در محور عمودی وسط برج همدیگر را قطع میکنند سطح پیچیده حاصله بر اثر یک فرمول ریاضی به وجود آمده که سنبله جنبه ریاضیان خیام است از طرف دیگر تقاطع تیغه ها در سقف آرامگاه یک ستاره به وجود می اورد که سنبول ستاره شناسی خیام محسوب می شود .

خیام سراینده رباعیات است من برای اولین بار در ایران از خط شکسته به صورت سیاه مشق استفاده کردم.تا مجموعه ای اتزاعی را به وجود بیاورم انتخاب رباعیات نیز به وسله مرحوم استاد جلال همایی انجام شد رباعیاتی اتخاب شد که در اصل بودن آنها شکی وجود نداشته باشد ما بر روی هر کدام از پانل های لوزی دو رباعی به کار بردیم که مجمعا ۲۰رباعی در کل مجموعه نوشته شد.

• آرامگاه نادر شاه افشار در مشهد

وی نیز درکتاب نگاهی به ایران درخصوص آرامگاه نادر شاه افشار می نویسد:

ماده اصلی ساختمان از سنگ خارای منطقه کوهسنگی مشهد، مشهور به سنگ هرکاره است. این سنگ یکی از مقاومترین سنگ هایِی است که در ایران وجود دارد … او دلیل این انتخاب را اشاره به صلابت و عظمت نادر شاه افشار می داند

او در ادامه چنین مینویسد:

شکل کلی مقبرهٔ نادر به شکل شش ضلعی متناسبی است که شکلِ سیاه چادرهایی را تداعی میکند؛ دلیل این امر همین نکته است که نادر به جای کاخ، در زیر چادر زندگی می کرده است.

• آرامگاه کمال الملک در نیشابور
  

  کمال الملک ملقب به پدر نقاشی ایران میباشد که در کاشان زاده و در نیشابور در خاک آرمید.

  تزیینات استفاده شده در مقبره این هنرمند ایرانی کاشی معرق است که نقوش آنها بسیار هنرمندانه بر روی سطوح منحنی نما بکار گرفته شده‌اند و به سمت خط تقارن قوس‌ها این نقوش کوچک و کوچک‌تر می‌شوند. به گفته طراح، کاشی معرق، معماری کاشان یعنی محل زادگاه کمال الملک را یادآور می‌شود. نمای بنا و تزیینات و همچنین رنگ کاشی‌ها، هماهنگی فراوانی با آرامگاه عطار، که در کنار آن است، دارد؛ به گونه‌ای که شاید بازدید کننده در نگاه نخست گمان کند که این بناها بخشی از هم هستند.
  
  نمایی دیگر از مقبره کمال الملک

 

• بازسازی و طراحی آرامگاه فردوسی در توس بر پایه طرح پیشین، در سال۱۳۴۷

 

از دیگر آثار او میتوان به موارد زیر نیز اشاره کرد:

• آرامگاه کلنل محمدتقی خان پسیان
• مقبره عباس میرزا و بعضی دولتمردان قاجار
• ساختمان بانک سپه در تهران
• بنای موزه توس۱۳۴۷
• مرکز فرهنگی یزداو بزرگترین معمار ایرانی و از افتخارات ایران بوده و در زمان اکنون از او به بزرگی یاد میشود.