ویلا چیست؟
در ایران در فرهنگ عامه به سازه ها و ساختمان هایی که به چهار طرف نما داشته و سقفی شیبدار دارند ویلا گفته می شود. این ساختمان ها در ایران بیشتر در مناطق شمال ساخته می شوند و دلیل آن وضعیت آب و هوایی مناطق شمالی کشور است.
اما با افزایش ساختمان های شهری اکثر ویلاها در شهر به خرابی رفته و اکثرا در حومه شهر ها به چشم می خورند.
امروزه ساخت ویلا در بسیاری از مناطق جهان بخصوص در اروپا و آمریکا نشانگر این است که ویلا یک نیاز اساسی و جهانی بوده و فقط مختص به کشور ایران نیست.
انواع ویلا
ویلا دارای سبک‌های بسیار متنوع و گوناگونی است که می‌تواند متناسب با انواع سلایق طراحی و ساخته شود. ویلاها را میتوانم عمدتا به سه دسته مدرن،کلاسیک و سنتی تقسیم کرد.
۱-ویلای مدرن
این ویلاها مناسب حال افرادی است که تمایل به زندگی در خانه‌های ویلایی مدرن و شیکی را دارند، که با اصول و طراحی‌های مدرن و مد روز ساخته شده‌اند. در طراحی ویلای مدرن هیچ رد پایی از زمان، مکان و حتی باورهای شخصی و اعتقادات نیست. در این ویلاها هیچ چیزی به جز اصول زیبایی‌شناسی بصری مانند تعادل، ایستایی، توازن، تناسب، ترکیب رنگ‌های چشم‌نواز پیدا نمی‌کنید. درک بصری طراحی ویلای مدرن برای چشم بسیار آسان است. این ویلاها دارای سادگی‌ای هستند که فهم آن را برای بیننده بسیار آسان می‌کند. در طراحی ویلای مدرن هیچ المانی برای اینکه چیزی را به رخ بکشد به کار نرفته و همه چیز همان چیزی است که هست.
ویژگی‌های سبک مدرن:
- شاخصه اصلی نمای ویلاهای مدرن حذف تزئینات، ساده‌تر شدن عناصر و جزییات و کاربرد ساده و صریح فرم‌ها در نما است.
- در ویلاهای مدرن عمدتا از چهار متریال بتن اکسپوز،چوب، سنگ و شیشه استفاده می‌شود.
- در سبک مدرن از اشکال مکعبی و گوشه‌دار زیاد استفاده می‌شود. مثلا از مشخصه‌های طراحی مدرن، پنجره‌های بزرگ است که اکثرا پنجره‌ها را نیز به شکل مکعبی طراحی می‌کنند.
- در طراحی ویلای مدرن، نور بسیار اهمیت دارد. باید جهت تابش نور خورشید بررسی شود و بر اساس آن فضاهای ویلا را طراحی نمود. در صورتی که قسمت‌های مختلف ویلای مدرن نور کافی نداشته باشد، آن را کسل‌کننده و بی‌روح نشان می‌دهد. به طور کلی در ویلای مدرن سعی می‌شود از نور طبیعی بیشترین بهره را برد.
- یک ویلای مدرن نسبت به ویلای کلاسیک پتانسیل اقتصادی‌تر بودن دارد. زیرا ویلای مدرن به هزینه‌های تعمیر و نگهداری بسیار پایین‌تری نیازمند است.
- این ویلاها به نحوی طراحی می‌شوند که انرژی کمتری در حین ساخت مصرف کنند و علاوه بر آن تأثیر به مراتب کمتری بر روی محیط زیست می‌گذارند.
- ایجاد تغییر در چیدمان یک ویلای مدرن بسیار آسان است. به راحتی می‌توان چیدمان داخلی فضا را تغییر داد. محل مبل‌ها، تلویزیون و سایر وسایل را به راحتی عوض کرد و بدون هیچ هزینه اضافه‌ای یکنواختی را از بین برد.
۲-ویلای کلاسیک
این سبک مناسب افرادی است که تمایل به زندگی در فضایی سنتی و قدیمی دارند. سبک کلاسیک از دوران رنسانس در رم پدید آمد. ستون‌های بلند، سرستون، مجسمه‌های تزئینی، طاق و قوس‌ها و تزئینات از ویژگی‌های بارز این سبک هستند.
ویژگی‌های سبک کلاسیک:
- در طراحی ویلای کلاسیک تنوع متریال، ترکیب حجمی فرم و طراحی نما نسبت به طراحی ویلای مدرن کمتر است و بیشتر از سنگ برای نمای کلاسیک استفاده می‌شود.
- نورپردازی در طراحی نمای کلاسیک بسیار مهم است و به جلوه بخشیدن هرچه بیشتر طرح کمک می‌کند. همچنین از نور طبیعی و مصنوعی در طراحی داخلی استفاده می‌شود.
- زیبایی و شکوه سبک کلاسیک با استفاده از سنگ، دیوارهای بلند، ستون‌های بلند، پنجره‌های متقارن و بلند، ابزارها، مبلمان مجلل و استیل، مجسمه‌ها و اشیاء تزیینی، آینه‌های قدی و کاغذ دیواری نشان داده می‌شود.
- در طراحی ویلای کلاسیک همه چیز در تقارن و نظم است و تعادل را در همه قسمت‌های آن می‌توان مشاهده کرد. فرش‌ها، مبلمان، تابلوها و حتی نقش و نگار‌های سقف و دیوار، همه و همه در توازن و تعادل هستند.
- در طراحی سنتی معمولا از زاویه‌های تیز پرهیز می‌شود و سعی بر این است که تا حد ممکن از خطوط منحنی استفاده شود، چرا که حس آرامش در آن‌ها بیشتر است. در دکوراسیون کلاسیک بالشتک‌ها و مبلمان گرم و نرم به نظر می‌رسند و خطوط تیز ندارند. کوسن‌ها در این نوع از دکوراسیون‌ها به تعدد به کار رفته است تا به فضا حال و هوایی کلاسیک ببخشند.
- در طراحی ویلاهای کلاسیک بر خلاف ویلاهای مدرن، بیشتر از رنگ‌های خنثی استفاده می‌شود که از لحاظ روانشناسی حس رسمیت، قابل اعتماد بودن و قدرت را نشان می‌دهد. رنگ‌هایی از قبیل مشکی، سفید، قهوه‌ای شیری، برنزی و طلایی از جمله رنگ‌هایی هستند که در طراحی‌های کلاسیک به کار می‌روند.
- در طراحی ویلای کلاسیک از چوب زیاد استفاده می‌شود و ممکن است که نرده‌ها، سقف، و به طور کلی نمای ساختمان از چوب درختان مختلفی ساخته شود که این امر سبب می‌شود روحی گرم و جذاب بر فضا حکم‌رانی کند.
- طرح‌های شطرنجی، راه‌راه و گل‌دار که در طراحی فضای داخل و خارج ویلاهای کلاسیک به کار می‌روند، از مشخصه‌های سبک کلاسیک است. در طراحی داخلی این‌گونه ویلاها از پرده‌ها و پارچه‌های راه‌راه و پارکت‌هایی با طرح‌های منظم و حساب شده استفاده می‌شود.
- سبک کلاسیک به دلیل وجود ابزارها و تزئینات، متریال سنگ و… سبکی گران به حساب می‌آید. برای کاهش هزینه‌ها می‌توان از متریال سیمان در طراحی نما و کمتر کردن ابزارها، تزئینات و… استفاده کرد.
۳-ویلای سنتی
- ویلای سنتی به‌صورت حیاط مرکزی است؛ یعنی حیاط در وسط و دورتادور آن ساختمان می‌باشد، البته این نمونه گودال باغچه به شمار می‌آید و ویلا حساب نمی‌شود. ویلاهای سنتی مثل باغ شاهزاده ماهان به‌صورت پلکانی ساخته می‌شوند. در این ویلاها خانه در آخرین و بالاترین قسمت فضا ساخته می‌شود. در جلو ساختمان یک حوض آب طراحی می‌گردد و پله‌ها در دو طرف قرار می‌گیرند. در ویلاهای سنتی معمولاً باغچه در دو طرف ساختمان قرار می‌گیرند تا درختان جلوی نمای ساختمان را نگیرند.
- در نمای سنتی نمی‌توان از سبک رومی یا کلاسیک استفاده کرد، چون باسنت ایرانی در تضاد است.
- در ساخت ویلا پله‌ها نقش مهمی دارند. پله‌هایی که در ویلای سنتی ساخته می‌شوند، از جنس آجر به‌خصوص آجر قجری می‌باشند که به‌صورت مربعی و مستطیل شکل و به رنگ سفید موجود هستند.
- در طراحی سنتی چندین نمونه باغچه اجرا می‌شود. باغچه در طراحی سنتی اشکال منظمی دارد و بیشتر به‌صورت مربع و مستطیل ساخته می‌شود.
حوض در ویلاهای سنتی ایرانی جزء جداناپذیر است. در ویلای سنتی از استخر نیز می‌توان استفاده کرد فقط نباید در نمای اصلی باشد. استخر را می‌توان به‌صورت سرپوشیده در داخل ساختمان ساخت. برای طراحی حوض آب از سنگ استفاده می‌شود. در قدیم تمام حوض‌های آب را از سنگ می‌ساختند تا تصویر بنا در آب بیفتد. در طراحی حوض از کاشی نیز می‌توان استفاده کرد اما کاشی مانند سنگ انعکاس نور را نداشته و تصویر بنا در حوض نمی‌افتد. اگر حوض سنگی کنار درختان ساخته شود رنگ آب به رنگ سبز دیده می‌شود و یا تصویر آسمان در آن می‌افتد که این زیبایی ویلا را چندین برابر می‌کند. در سبک‌های سنتی حوض آب را به‌صورت چندضلعی مثلاً به‌صورت هشت‌ضلعی و یا شش‌ضلعی می‌سازند.
- در ویلای سنتی مصالحی که به کار می‌رود آجر، گچ، سنگ و کاه‌گل می‌باشد. امروزه کاه‌گل ساخته‌شده که کاملاً ضد آب است و نیازی به ترمیم ندارد. ویلاهای سنتی مانند، خانه حاج‌آقا علی و باغ شاهزاده ماهان کرمان دارای گچ‌بری‌های زیبایی است. ما در ویلاهای سنتی نمی‌توانیم از مصالحی استفاده کنیم که سنتی نیستند؛ مثلاً در ویلاهای سنتی نمی‌توان از سقف پی‌وی‌سی، نمای پلیمری، کاشی و سرامیک استفاده کرد.
- سیستم گرمایش در ویلاهای سنتی شومینه است. البته در این ویلاها از شوفاژ هم می‌توانید برای سیستم گرمایشی استفاده کنید، چون در مناطق کوهستانی هوا سرد است و نیاز به سیستم گرمایشی گسترده‌ای دارد. در مناطق کوهستانی به دلیل سنگلاخی بودن قسمت کف ساختمان بسیار سرد است پس استفاده از سیستم گرمایش از کف بسیار مفید و عالی می‌باشد.
- سیستم سرمایش در ویلاهای سنتی به‌خصوص در مناطق کوهستانی بادگیر است، که بسیار خنک می‌کند. در ویلاهای شهری که رطوبت زیاد است، می‌توان از اسپلیت برای خنک کردن فضا استفاده کرد.
- سنگ در نما و کف ویلاهای سنتی بسیار خوب است، زیرا هنگامی‌که برف می‌آید، مقاومت بیشتری دارد. در ویلاهای مدرن از نمای آجری هم می‌توان استفاده کرد اما مقاومت کمی دارد، زیرا هنگامی‌که برف می‌آید آجر آب جذب کرده و بعد از آب شدن برف انقباض و انبساط رخ می‌دهد و آجر خرد می‌شود.
